Ainur

"Eru vardı, Tek Olan; Ilúvatar derlerdi adına Arda'da. Ve o önce Ainur'u yaptı, Kutsal Olanları, bunlar zihninin evlatları idiler ve sair hiçbir şey yaratılmadan evvel onunla birlikteydiler."

Ainulindalë, Silmarillion

Ainur ilk ve kutsal olandır. Ainur ırkı dünyanın başlangıcından önce Ilúvatar tarafından, Ilúvatar'ın düşüncesiyle yaratılmıştır. Kelime anlamı "Kutsal Varlıklar" olan Ainur ırkı Valar ve Maiar olarak ikiye ayrılır. Valar üstün ruhlardır, Maiar ise Valar'ın hizmetinde olan, Valar'dan daha düşük ruhlardır.

Valar

Not: Valar, Valar ve Valier olarak ikiye ayrılmıştır. Valar erkekler, Valier "Valar Kraliçeleri" olarak isimlendirilmiştir. Bu isimlendirme sadece Valaquenta'da ("Valar'ın hikayesi" Silmarillion'dan bağımsız bir hikayedir) kullanılmıştır.

Valar:

• Manwë Súlimo, Arda'nın Hükümdarı
• Ulmo, Suların Efendisi ve Denizin Kralı
• Aulë, Demicilerin ve zanaatkarların efendisi
• Oromë Aldaron, Yüce Süvari, büyük avcı 
• Mandos (Námo), Yargıç, Takdir Edici, Ölüm Evinin Bekçisi
• Lórien (Irmo), Tutkunun Efendisi
• Tulkas Astaldo, Güç ve cesarette en görkemli olan

Valier:

• Varda Elentári, Mağrur, Yıldızların Hanımı
• Yavanna Kementári, Dünyanın Kraliçesi, Toprağın kraliçesi
• Nienna, Merhametin ve matemin hanımı
• Estë, Dinleniş
• Vairë, Dokumacı
• Vána, Ebedi Taze 
• Nessa, Dansçı

Aslında hikayeyi oluşturan bir Vala var ki... İşte Sauron'un efendisi, Yüzüklerin Efendisi'nden Hobbit'e maceraların oluşmasını sağlayan Melkor, bir diğer adıyla Morgoth yani "Kara Düşman". Sonuçta karanlık olmadan aydınlıkta olamaz... Melkor'un Valar arasında olmamasının nedeni ise yaptığı kötülüklerden sonra artık Valar arasında sayılmamasıdır.

Valar'ın en güçlülerine Aratar diyoruz. Aratar; Manwë, Varda, Ulmo, Yavanna, Aulë, Mandos, Nienna ve Oromë'den oluşur.

Valalar'ın kendi arasında ilişkilerine bakalım şimdi de:

Not: Valar kelimesindeki "r" harfi çoğul eki olarak kullanılır. Tekili Vala, çoğulu Valar'dır. (T: Valier Ç: Valie, T: Ainur Ç: Ainu vb.)

• Manwë, Varda'nın eşi ve Melkor'un kardeşidir
• Yavanna, Aulë'nin eşi ve Vána'nın kardeşidir
• Oromë, Vána'nın eşi ve Nessa'nın kardeşidir
• Mandos, Vairë'nin eşidir. Mandos ve Lórien kardeştir ve ikisine birlikte Fëanturi yani "Ruhların Efendileri" denir. Nienna ise Fëanturi'nin kız kardeşi olarak anılır.
• Lórien, Estë'nin eşidir
• Tulkas, Nessa'nın eşidir
• Ulmo, Nienna evlenmemiştir.

Manwë

Valar, fiziksel bedenleri olmayan, kutsal ve ölümsüz ruhlardır. Elf, İnsan veya doğa biçimlerine bürünebilirler. Valar, Ortadünya'nın Tanrıları olarak adlandırılıyor olsa da aslında Ilúvatar'ın emirlerine uyan, bizim gözümüzde melek sayılabilecek ruhlardır. Ainur'un biraz da yaratılış amacı Elf ve İnsanlara hizmet etmektir. Elf ve İnsanların uyanışı için yeryüzünü şekillendirmeye gönderilmişlerdir.

Ainur, Valar, Ilúvatar'ın düşüncesi ile ortaya çıkmış varlıklardır ve her biri Ilúvatar'ın düşüncesinin bazı kısımlarına dair içgörü edinmiştir. Her biri farklı özellikler taşır. Mesela Ulmo'nun suyu kontrol etmesi, Yavanna'nın toprak ile ilgili işlerde bulunması veya Varda'nın yıldızları yerleştirmesi gibi. Her biri büyük bir gücün parçalarıdır ve bu parçalar bir bütünü oluşturur. Ilúvatar'ın düşüncesinin her birini kavrayan ve Ainur'un en güçlüsü olan ise Melkor'dur. 

Maiar

Valar'ın hizmetkarı olan Maiaların görevi Valar'a hizmet etmektir ve bu nedenle Maiar yeryüzünü şekillendirmeye yardımcı olmuştur. Tüm Maialara hakim olamasak da, Arda'da bazılarının önemli rolleri olmuş, Ortadünya'da görünür hale gelmişlerdir. Her Maia çoğunlukla belli bir Vala ile ilişkilendirilmiştir. 

Bilinen Maialar:

• Arien, Güneş
• Aiwendil, Radagast
• Alatar
• Curunír, Saruman
• Eönwë, Manwë'nin hizmetkarı, Ilmarë ile Maiar şefi
• Ilmarë, Varda'nın hizmetkarı, Manwë ile Maiar şefi
• Mairon, Sauron, Morgoth'un en güvenilir hizmetkarı
• Melian, Vána ve Estë'nin hizmetkarıyken Ortadünya'da Elflerin uyanışından sonra Thingol (Elwë) ile evlenmiş ve Ainur ile Elflerin ilk defa karıştığı bir soya can vermiştir. Lúthien'in annesidir.
• Olórin, Gandalf,  Manwë, Varda, Irmo ve Nienna'nın hizmetinde bulunmuştur. Maiar arasında en bilgedir.
• Ossë, Ulmo'nun hizmetkarıdır
• Pallando
• Salmar, Ulmo'nun hizmetkarıdır
• Tilion, Ay
• Uinen, Denizin Hanımı olarak bilinir ve Ossë'nin eşidir

Gandalf, Olórin

İstari yani büyücüler, Maiar'a dahildir ve Ortadünya'ya hizmet etmek için 3. çağda dünyaya gönderilmişlerdir. Bu büyücüler; Saruman, Gandalf, Radagast, Alatar ve Pallando'dan oluşur.

Aynı zamanda Balroglar da birer Maia'dır ve Melkor tarafından ruhları çarpıtılmıştır.

Ilúvatar, Ainur ırkını yarattıktan sonra, onun huzurunda bir Ulu Müzik yaratılmasını istedi, ortaya koyduğu bir ezginin devamını Ainur'dan diledi. Ainur'un yarattığı bu müziği, Ilúvatar görünür bir hayale çevirdi. İşte içinde Ortadünya'nın da bulunduğu Eä yani evren bu Ulu Müzik ile, Ilúvatar'ın hiçliğin ortasına "Gizli Ateş" i yollamasıyla oluştu.

Ainur bu hayali gerçekleştirmek için Arda'yı şekillendirdi ve Ilúvatar'ın Çocukları (Elfler ve İnsanlar) için hazırladı. Dünyanın başlangıcı ile Arda'ya inen Ainur yok oluşuna kadar orada kalmıştır. Melkor ise Arda'ya ilk gelenlerdendir ve "Arda benim" diyerek kötücül niyetlerle dünyayı karanlık ve kötülüğe yenik düşürmeye çalışmıştır.